Tajemnice pawich piór

1 maja 2020

Każdy z odwiedzających łazienkowskie ogrody na pewno przynajmniej raz spotkał tu pawie. Zachwycają one swoją majestatyczną sylwetką i niezwykłymi kolorami. Ale czy zastanawialiście się kiedyś, jaki zestaw piór składa się na tak pięknego ptaka? Postaramy się, przybliżyć cechy upierzenia pawi.

Zazwyczaj kolorowe pióra ogonowe u ptaków to sterówki. Trochę inaczej jest w przypadku pawi. U tego gatunku to pokrywy nadogonowe są bardzo wydłużone i stanowią ozdobę, a niepozorne sterówki są ukryte pod spodem kolorowego trenu. Pawie mają około 200 piór ogonowych, które mogą przybierać rozmaite kształty i kolory. Około 170 piór to tzw. pawie oczka (mogą mieć one od kilku do 150 centymetrów), około 30 piór stanowią pokrywy zakończone w sposób przypominający literę T lub Y (nazywane również "fishtail"), które ułożone są na zmianę z "pawimi oczkami", tworząc z nimi niezwykłą kompozycję. Im bliżej brzegów ogona, tym pawie oczka są mniej symetryczne, aż w końcu znikają na rzecz pięknej zielono-niebieskiej "falbanki". Ozdobne pióra tych ptaków swoją budową są zbliżone do "normalnych" piór. Mają bowiem dutkę i stosinę, a ich chorągiewka składa się z promieni, promyków i licznych haczyków. Kolory pawiego ogona nie są barwą pigmentową, lecz strukturalną, i powstają na skutek padania promieni słonecznych na powierzchnię pióra.

Ale to nie wszystkie pióra, jakimi mogą poszczycić się pawie. Zajmijmy się teraz ich skrzydłami. Gdy patrzymy na pawia stojącego do nas bokiem, widzimy, że jego skrzydło ma wzór "w zeberkę", ponieważ zarówno barkówki, pokrywy skrzydeł, jak i lotki trzeciorzędowe są pasiaste.

Lotki drugorzędowe są dosyć niepozorne, ponieważ ich barwa jest ciemnoszara i wyjątkowo niczym się nie wyróżnia. Są jednak dość sztywne, aby umożliwić lot tak ciężkiemu ptakowi.

Lotki pierwszorzędowe mają zupełnie inny kolor niż pozostałe pawie pióra. Są bowiem delikatnie pomarańczowe, jednak barwa ta jest stonowana, a nie jaskrawa.

Pióra na grzbiecie pawia są przepiękne. Drobne, delikatne, z metalicznym połyskiem. Dół stosiny pokryty jest puszkiem, a górna część pięknym, zielonym wachlarzem. To właśnie te wachlarzyki, ułożone jeden nad drugim, powodują, że pawi grzbiet tak pięknie się mieni, niekiedy przypominając rybią łuskę.

Kolorowe pióra, tworzące tren pawia, występują tylko u samców tego gatunku. Samice nie są tak atrakcyjne i kolorowe, ponieważ muszą mieć kamuflujące upierzenie, aby nie być widocznymi w sezonie lęgowym podczas wysiadywania jaj. Dodatkowo to nie one muszą zabiegać o czyjeś względy.