Znane czy nieznane?

Ogród łazienkowski to 76 hektarów terenu zielonego, będącego enklawą dla wielu gatunków zwierząt. Niektóre z nich są ciekawskie i otwarte w kontaktach z człowiekiem, a niektóre bardzo skryte. Zarówno tryb życia, pory aktywności, jak i miejsce, w którym przebywają, warunkują to, czy będziemy w stanie je spotkać i obserwować. Czasami o obecności konkretnego gatunku możemy się dowiedzieć jedynie dzięki śladom, jakie zostawia. A bardzo często mimo że jakieś ślady bytowania zwierząt są „na wyciągnięcie ręki”, nie powinniśmy się do nich zbliżać, aby nie zburzyć spokoju panującego w świecie zwierząt i nie narażać ich na niebezpieczeństwo. Niektóre elementy świata roślinnego są z kolei na tyle małe, że czasami ich obserwacja może sprawiać trudność.

Aby móc zaspokoić ciekawość naszych gości oraz pokazać, jakie skarby ze świata flory i fauny skrywają Łazienki Królewskie, dzięki dofinansowaniu przyznanemu przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu „Kultura Dostępna”, zaopatrzyliśmy się w przepiękne pomoce edukacyjne, które opiszemy poniżej.

Potężne ryby stawów łazienkowskich budzą podziw i respekt wśród odwiedzających. Ale czy w tych wodach możemy spotkać też inne stworzenia? Jak najbardziej! Oprócz przeróżnych stawonogów i mięczaków żyją u nas również raki, a dokładniej jeden gatunek: rak pręgowaty. Jest to gatunek amerykański, w Polsce uznany za inwazyjny. Raki są aktywne nocą, więc w ciągu dnia praktycznie nie mamy szansy ich dostrzec, lecz przy odrobinie szczęścia, w płytszych miejscach można dojrzeć puste pancerzyki tych stawonogów. Wylinki raków są zrzucane regularnie w miarę wzrostu zwierzęcia. Gdy pancerz robi się za ciasny, trzeba się go pozbyć i wytworzyć nowy, większy.

Model raka pręgowatego Orconectes limosus, strona grzbietowa
Model raka pręgowatego Orconectes limosus, strona brzuszna

Goście odwiedzający Łazienki Królewskie uwielbiają słuchać ptasich głosów i obserwować skrzydlatych mieszkańców. Są jednak tereny, do których nie należy się zbliżać, aby przyglądać się ptakom. Mowa oczywiście o okolicach ich gniazd. Nawet jeśli wypatrzycie takie gniazdo z odległości, nie podchodźcie do niego. Każda obecność człowieka w pobliżu gniazda może spłoszyć rodziców, doprowadzić do porzucenia lęgu lub nawet naprowadzić drapieżnika na to miejsce! Dlatego przedstawiamy Wam modele jaj wybranych gatunków z awifauny łazienkowskiej. Czasami po sezonie lęgowym da się znaleźć puste już skorupki. Wtedy można spróbować rozpoznać, jaki gatunek gniazdował w okolicy. A jeśli chcecie poznać dokładną budowę gniazda zięby, to poniżej znajdziecie również zdjęcie idealnie wykonanego modelu.

Skrzynka z modelami ptasich jaj
Model jaja wrony siwej Corvus cornix
Model gniazda zięby zwyczajnej Fringilla coelebs

Kolejne skryte zwierzęta to nocni łowcy. Nie mamy tutaj na myśli znanych wszystkim puszczyków, lecz… nietoperze! W Łazienkach Królewskich podczas badań chiropterologicznych udało się oznaczyć sześć gatunków nietoperzy. Niektóre z nich bardzo dobrze słychać, szczególnie późnym latem, gdy tuż po zmroku głośno odzywają się borowce wielkie. Nie każde ucho jest w stanie wychwycić wydawane przed nie dźwięki, ale nic straconego. Polecamy poczekać cierpliwie na jednym z naszych mostków, gdzie na pewno uda się zaobserwować polujące nad wodą latające ssaki. Wspomniany wcześniej borowiec wielki oraz mniejszy nietoperz, nocek rudy, to dwa gatunki, które rozmnażają się u nas i wydają na świat potomstwo.

Model nocka rudego Myotis daubentonii na podstawce
Model nocka rudego Myotis daubentonii

Nie tylko obserwacje fauny mogą być trudne. Niektóre z roślin posiadają tak malutkie części, że ciężko je dostrzec. Dlatego kolejną wspaniałą pomocą edukacyjną są modele nasion drzew łazienkowskich w powiększeniu. W drewnianej skrzynce mamy nasiona gatunków takich jak: wiąz pospolity, jesion wyniosły, brzoza brodawkowata, buk pospolity, lipa drobnolistna, olsza czarna oraz grab pospolity. Z takimi modelami żadna dendrologiczna zagadka nie będzie już trudna.

Skrzynka z modelami nasion wybranych drzew łazienkowskich
Model orzeszka grabu Carpinus betulus wraz z prawdziwymi nasionami
Model orzeszka buka Fagus sylvatica wraz z prawdziwą bukwią i nasionami